idare hukuku cevap anahtarı

ANKARA ÜNİVERSİTESİ HUKUK FAKÜLTESİ

2/A SINIFININ 25.01.2010 TARİHLİ

İDARE HUKUKU ARASINAVININ

- CEVAP ANAHTARI -

I.                   TEST SORULARI     (Her bir soru 5 puan olmak üzere, toplam 50 PUAN)

1)         C                                            6)    B 

2)         D                                            7)    A

3)         B                                                A

4)         D                                            9)    B

5)         E                                             10)  D

II.                SORU (Toplam 25 PUAN)

Somut olayda, “köy” ve “il” olmak üzere iki idari birimin organları olan, “köy ihtiyar heyeti” ve “vali”den söz edilmektedir. Bu idari birimlerin, Türkiye Cumhuriyeti idari teşkilatı içerisindeki konumları şöyledir:

“Köy”, yerinden yönetim kuruluşları arasında bulunan, bir yer yönünden yerinden yönetim kuruluşu; yani yerel yönetim (mahalli idare) olup; ayrı bir kamu tüzel kişiliğine sahiptir. (5 Puan)

Soruda sözü edilen “il”in ise, il özel idaresi değil, “il genel idaresi” olduğu anlaşıldığından; merkezden yönetimin taşra teşkilatı içerisinde yer aldığı ve bu nedenle de, Devlet tüzel kişiliğinden ayrı bir kamu tüzel kişiliğini haiz olmadığı söylenebilir. (5 Puan)

Bu noktada, adı geçen iki idari birim arasında, “idarenin bütünlüğü” ilkesini gerçekleştirmeye yönelik olarak; ancak bir “idari vesayet” ilişkisi söz konusu olabilir. Zira, ayrı kamu tüzel kişileri arasında, “hiyerarşi” ilişkisi gündeme gelemez. (5 Puan)

Bununla birlikte, “idari vesayet” istisnai bir denetim yetkisi olduğundan, mutlaka açıkça kanunda öngörülmüş olması gerekir. Başka bir deyişle, kanunda öngörülmeyen bir idari vesayet yetkisinin kullanılması mümkün değildir. (5 Puan)

Somut olayda ise, 442 sayılı Köy Kanunu’nda konuyla ilgili herhangi bir hüküm bulunmamasına karşın; valinin, köy ihtiyar heyeti kararının uygulamaya konmasını erteleme biçiminde ve esasen idari vesayet kapsamında değerlendirilen bir yetki kullanmasının, kamu yararı açısından hukuka uygun olduğunun kabul edilmesi, yukarıda izah olunan sebeplerle, isabetli değildir. Dolayısıyla, Danıştay’ın söz konusu kararına katılmak mümkün görünmemektedir. (5 Puan)

III.             SORU (Toplam 25 PUAN)

1.      Memur atama işlemi, idari işlem kuramı açısından (maddi açıdan) şart işlemdir. Şart işlem, belli bir kişiyi veya nesneyi, hukuk kuralları tarafından önceden düzenlenmiş bulunan nesnel bir statüye sokan veya böyle bir statüden çıkaran işlemlerdir. Atama işlemi de, kişiyi, çerçevesi ve içeriği hukuk kurallarınca önceden belirlenmiş olan memur statüsüne sokan bir şart işlemdir. (5 puan)

2.      İdarenin (A)’nın başvurusu karşısında hareketsiz kalması, idari işlem kuramı açısından “zımni red” anlamına gelmektedir. Zımni red, idari makamların bir idari işlem veya eylemin yapılması için yapılacak başvurular karşısında belli bir süre boyunca hareketsiz kalmaları; diğer bir anlatımla başvuruyu cevapsız bırakmaları durumunda, başvurunun reddedilmiş sayılması anlamına gelmektedir. Zımni reddin sonucunda, başvuru sahibi bu olumsuz işleme karşı her türlü idari itiraza başvurabileceği gibi, bu işleme karşı idari yargıda iptal davası da açarak idarenin yargısal denetimini harekete geçirebilecektir. (10 puan)

3.      Bir an için (A)’nın başvurusu üzerine idarenin, (A) hakkında yapılan arşiv incelemesi ve güvenlik soruşturması sonucunda disiplin cezası almış olduğunun tespit edildiğini ve sicilinin atama işleminin yapılmasına engel teşkil ettiği gerekçesi ile atamasının yapılmadığını bildirdiğini, ne var ki; idarenin sözünü ettiği disiplin cezasının idare mahkemesi tarafından iptal edilmiş olduğunu varsaydığımızda; idarenin (A)’nın atamasını yapmama işlemi sebep unsuru yönünden sakatlık dolayısıyla hukuka aykırı olacaktır. Her idari işlemin bir sebebe dayanması gerekir ve bir idari işlemin sebep unsuru yönünden hukuka uygun olması, o işlemin belli, hukuka uygun ve gerçek bir sebebe dayanmasına bağlıdır. Oysa olaydaki işlemde sebep unsuru yönünden hukuka uyarlık bulunmamaktadır. Çünkü, olaydan da anlaşılacağı üzere, idarenin atamama işlemi için göstermiş olduğu disiplin cezası almış olma gerekçesi, gerçeği yansıtmamaktadır, nitekim (A)’nın almış olduğu disiplin cezası idare mahkemesi tarafından zaten iptal edilmiştir. İptal kararı geriye yürüyerek iptal edilen işlemi yapıldığı andan itibaren hukuk düzeninden sildiğinden, iptal edilen işleme dayanılarak yeni bir işlem tesis edilmesi mümkün değildir. (Bu soruda sebep ve konu unsurları arasındaki sıkı bağlantıya değinerek konu unsuru yönünden hukuka aykırılık olduğu cevabı da değerlendirilecektir) (10 puan)